Środowisko graficzne XFCE 4 w wersji 4.10 to lekka, wydajna i konfigurowalna alternatywa dla równie popularnych środowisk dla Linuksa, czyli KDE 4.x i Gnome 3.x. Poniżej pokazujemy, jak dostosować je do swoich potrzeb.

Pulpit domyślny

W większości dystrybucji po zalogowaniu się na konto użytkownika utworzone podczas instalacji ujrzymy prekonfigurowany pulpit z gustownymi ikonami, tłem i stylem okien. Jesli jednak taka dedykowana konfiguracja nie została przygotowana, podczas pierwszego uruchomienia XFCE zobaczymy okno dialogowe "Pierwsze uruchomienie panelu", w którym wybieramy utworzenie konfiguracji domyślnej wykorzystującej styl i ikony "Tango" oraz dwa panele na górze i dole ekranu. Wygląda to mniej więcej tak:

Konfiguracja paneli

Panele, czyli paski narzędzi, na których umieszczamy tzw. aplety, czyli przyciski pełniące określone funkcje (np. Przyciski okien) lub wywołujące aplikacje (aktywatory) możemy dowolnie edytować po kliknięciu na pustym miejscu prawym klawiszem myszki i wybraniu polecenia Panel/Preferencje:

Po wyświetleniu okna właściwości panelu i kliknięciu przycisku "-", można panel, np. dolny (Panel 2), usunąć:

Inne właściwości panelu to:

"Zablokowanie" – panelu nie można przesuwać, jeżeli chcemy umieścić go w innym miejscu, czyli na dole, z boku, odznaczmy tę opcję. Można panel powiększyć (Rozmiar), rozciągnąć – na całą dostępną szerokość/wysokość, ustawić orientację – poziomą i/lub pionową itd. Zakładka "Aplety" pozwala zobaczyć, jakie aplety zawiera panel:

Edycję zawartości panelu można rozpocząć od zmiany ikony oraz tekstu wywołującego główne menu. Wystarczy kliknąć prawym klawiszem napis "Programy" (w domyślnej konfiguracji), wybrać "Właściwości" i ustawić stosowane opcje ("Treść etykiety", "Ikona") w oknie dialogowym:

Aby dodać do panelu aplet lub aktywator, klikamy wolne miejsce prawym klawiszem i wybieramy Panel/Dodaj aplet:

Pojawi sie okno dialogowe "Dodawanie apletów", w którym wybieramy z listy (początkowe litery apletu można wpisać w polu "Wyszukiwanie") odpowiednie elementy i klikamy "Dodaj":

Po dodaniu apletów "Wyświetlanie pulpitu", "Czas i data" (DateTime) oraz 3 aktywatorów może to wyglądać tak:

Aktywatory to przyciski pozwalające uruchamiać dowolnie zdefiniowane akcje. Po dodaniu do panelu oznaczone są ikoną czerwonego krzyżyka. Po kliknięciu ich prawym klawiszem i wybraniu "Właściwości" możemy je konfigurować, tzn. klikamy ikonę "+", wybieramy akcję (można wpisać pierwsze litery w pole wyszukiwania) i zatwierdzamy klikając "Dodaj":

Każdy zdefiniowany aktywator można edytować po wybraniu "Właściwości" i kliknięciu ostatniego przycisku preferencji. Można np. zmienić ikonę lub parametry polecenia:

Aplety można przenosić myszką w dowolne miejsce panelu, wystarczy kliknąć prawym klawiszem i wybrać "Przemieść". Miejsce zakotwiczenia przenoszonego panelu oznaczane jest czerwoną linią. Aplety można też usuwać po wybraniu "Usuń" z menu podręcznego:

Aplet Przyciski sesji zawsze powinien znaleźć się na którymś z paneli, ponieważ służy m. in. do zamykania i restartowania systemu. Domyślnie umieszczony jest z prawej strony górnego panelu i wyświetla nazwę zalogowanego użytkownika. Po wybraniu jego właściwości, możemy zaznaczyć wyświetlane po kliknięciu akcje. Kolejnym często konfogurowanym apletem jest Podgląd obszarów roboczych (domyślnie są 4). Liczbę wirtualnych pulpitów można np. zmniejszyć do 2. Zobacz galerię Konfiguracja środowiska XFCE.

Menedżer ustawień

Po skonfigurowaniu paneli można zająć się ustawieniami funkcjonowania całego środowiska XFCE 4.10. W tym celu klikamy Programy/Ustawienia/Menedżer ustawień i widzimy okno podobne do poniższego:

Na początku warto zainteresować się wyglądem, po którym zazwyczaj oceniamy środowiska graficzne. Klikamy ikonę "Wygląd" i kolejno określamy styl (wygląd elementów okien, polecamy Greybird lub Bluebird), zestaw ikon (polecamy którąś z odmian Faenza) i czcionki:

Jeśli chodzi o czcionki, dobrze sprawdzają się DejaVu Sans, Liberation Sans oraz Droid Sans, które oczywiście muszą być zainstalowane w systemie. W przypadku monitorów LCD, jeżeli wygląd czcionek nas nie zadowala, można włączyć "Antyaliasing", przyciąganie ustawić na "Lekkie" (nie zaszkodzi jednak spróbować pozostałych ustawień), układ na "RGB". Na koniec wybieramy w menedżerze ustawień "Okna" i okreslamy wygląd obramowań okien (proponujemy Greybird lub Bluebird).

Tło pulpitu zmienimy po wybraniu ikony "Pulpit" w menedżerze ustawięń lub "Preferencji pulpitu" z menu podręcznego wyświetlanego po kliknięciu prawym klawiszem pulpitu.

Skróty klawiszowe zdefiniujemy w oknie "Klawiatura" i zakładce "Skróty klawiszowe". Warto tu np. dodać (jeżeli nie jest zdefiniowany) skrót uruchamiający zrzut ekranu. Instalujemy wybrany program do robienia zrzutów, np. xfce4-screenshooter. Po kliknięciu "Dodaj" wpisujemy polecenie, bądź wskazujemy program wybierając "Otwórz". Po kliknięciu "OK" w następnym oknie naciskamy wybrany skrót (lub kombinację), np. klawisz Print Screen. Możemy wykorzystywać klawisz oznaczony logo Windows (w Linuksie występuje pod nazwą Super). Polecamy zdefiniowanie następujących skrótów (polecenie, skrót):

• exo-open --launch FileManager, Super+f – uruchamia domyślny menedżer plików
• exo-open --launch MailReader, Super+r – uruchamia domyślny czytnik poczty (np. Thunderbird)
• exo-open --launch WebBrowser – uruchamia domyślną przeglądarkę WWW
• exo-open --launch TerminalEmulator – uruchamia domyślny emulator terminala

Domyślne aplikacje konfigurujemy po wybraniu pozycji "Preferowane programy" w ustawieniach.

Zobacz galerię Konfiguracja środowiska XFCE.

Autostart i preferowane programy

Listą automatycznie uruchamianych usług i aplikacji zarządzamy w oknie "Sesja i uruchamianie". Domyślną przeglądarkę (np. Chromium), czytnik poczty (np. Sylpheed), menedżer plików (Thunar) oraz emulator terminala (Xfce4-Terminal) wybieramy w oknie "Preferowane programy". Zobacz galerię Konfiguracja środowiska XFCE.

Menedżer plików

Thunar jest domyślnym menedżerem plików w środowisku XFCE. W wersji 1.6.x uznać go można za narzędzie wygodne i dopracowane. Domyślnie prezentuje się następująco:

Onsługa napędów wymiennych (USB, CD, DVD)

Po pierwsze warto włączyć automatyczne montowanie takich napędów, wybierając w "Menedżerze urządzeń" "Napędy i nośniki wymienne" i zaznaczając wskazane opcje:

Po drugie dobrą praktyką jest odmontowywanie/wysuwanie podłączonych napędów USB, co zapewni spójność danych:

Użyteczne wskazówki

Skrót CTRL+T lub wybranie polecenia Otwórz w nowej karcie z menu podręcznego klikniętego prawym klawiszem myszki katalogu otwiera kolejne karty, dzięki czemu w jednym oknie można wygodnie przenosić czy kopiować pliki metodą przeciągania-upuszczania albo za pomocą poleceń Wytnij (CTRL+X), Kopiuj (CTRL+C), Wklej (CTRL+V).

Skrót CTRL+H lub wybór polecenia Widok/Wyświetlanie ukrytych plików - jak nazwa wskazuje, włącza pokazywanie ukrytych plików, czyli zaczynających się od kropki.

Domyślny widok listy foderów i plików to Ikony (CTRL+1), dostępne są jeszcze Lista szczegółowa (CTRL+2) oraz Lista zwarta (CTRL+3). Wszystkie można wybrać z menu Widok.

Do zakładek POŁOŻENIA w lewym panelu można i warto dodać zakładki folderów Dokumenty, Pobrane, Obrazy itp. Wystarczy chwycić nazwę folderu myszką, przeciągnąć i upuścić w momencie kiedy kursor przyjmie wygląd poziomej ciemnej kreski. Dodane zakładki działają nie tylko jak ikony szybkiego dostępu, można na nie upuszczać pliki (przenoszenie), bądż wywoływać ich menu podręczne i otwierać w osobnych kartach.

Skojarzenia typów plików z aplikacjami

Jeżeli jakiś plik otwierany jest domyślnie nie przez tą aplikację, której chcielibyśmy na co dzień używać, można to szybko zmienić, wybierając "Właściwości" z menu podręcznego pliku, a następnie preferowany program z listy "Otwieranie za pomocą". Jeżeli na liście nie ma szukanej aplikaci, wybieramy "Inne" i szukamy dalej w oknie zawierającym wszystkie zarejestrowane w systemie aplikacje.

Zobacz galerię Konfiguracja środowiska XFCE